Hayatı Pythagoras’ın tüccar babası Mnesarchus iş nedeniyle Delf şehrindeyken karısı Parthenis’le birlikte kaderin (kader tanrıçalarının) Suriye’ye dönüş yolculuğunda yanında olup olmadığını öğrenmek için Delf kâhinine danışmaya karar verir. Yerdeki geniş bir yarığın üzerine kurulmuş üç ayaklı altın tahtında oturan Pythi (Apollon’un kadın peygamberi) sordukları soruya cevap vermek yerine Mnesarchus’a karısının [...]
Filozof Georg Wilhelm Friedrich Hegel (M.S. 1770-1831)’in büyüleyici ve cezbedici bulduğum çözümlemelerini birkaç satırda özetlemeye çalışmanın ne denli indirgeyici ve fakirleştirici bir işlem olabileceğini vurgulamak gerekir. Bu nedenle Hegel’in eserleri içinden kendi cümlelerinden alıntıları da içeren bu kısa derlemenin, düşünürün diyalektik felsefesi hakkında bir sezgi oluşturmaya yönelik olduğunu hatırda tutarak, [...]
Önsöz 18. ve 19. yy, Avrupa’da başta kilisenin, kral ve toprak sahiplerinin manevi, siyasi ve ekonomik baskılarının, despotizminin çatırdamaya başladığı yıllardır. Siyaset, düşünce ve sanat alanlarında insanlar yeni ve önemli adımlar atıyor, dünyayı; kendi dünyaları yaparak yeniden kurmaya başlıyorlardı. Cumhuriyet, demokrasi, özgürlük, aklını kullanma cesareti, yeni fikirler eski anlayışları sarsarak, [...]
20. yüzyıl düşünce dünyasının en ünlü filozoflarından biri olarak karşımıza çıkan Bertrand Russell (1872-1970), gerek eserlerinin sayısı, gerek ele alıp incelediği konular (matematik felsefesi, bilgi teorisi, tarih felsefesi, ahlâk, din, politika, sosyoloji, psikoloji, eğitim vb.) ve gerekse görüşlerine etki ettiği filozofların çokluğu bakımından şüphesiz ki oldukça önemli bir yere sahiptir. [...]
Heidegger Katolik eğitimi almış ve hatta felsefeden önce meslekî kariyerini bu çizgide belirlemeye çok yaklaşmış biri olarak skolastik düşünceyi iyi tanıyan biridir. Heidegger doçentliğini Duns Scotus’un Anlam ve Kategoriler Kuramı adlı tezi ile alır. Duns Scotus 1265-1308 yıllarında yaşamış, yüksek skolastik felsefenin önemli isimlerinden biridir. Özellikle felsefeyi teolojiden ayırarak seküler düşünceye yol [...]
Fransız yaşam bilimci ve felsefecisi Henri Bergson, yakın zamanlarda evrimci okulun en etkili savunucusu olarak, “Dirimselcilik” veya “Bergson’cu İstemcilik” olarak bilinen ve özellikle Fransa ve Latin Amerika’da olmak üzere seçkin yandaşlar kazanan felsefi bir dizge geliştirdi. Bergson’un en ünlü yapıtı “Yaratıcı Evrim”in yanı sıra yine önemli çalışmaları olan “Zaman ve [...]
“…Platon’un diyaloglarının kronolojisinde dördüncü sırayı, Platon’un filozof ve yazar kariyerinde olgunluktan yaşlılığa geçişi temsil eden ara diyaloglar oluşturur. Söz konusu diyaloglar Parmenides, Theaitetos ve Phaedros’tan meydana gelir. Bu dönemi tanımlayan, hatta dönemin diyaloglarını birleştiren en önemli husus, onlarda Platon’un ilk kez sistemine, özellikle de İdealar Kuramı’na eleştirel bir gözle bakmaya başlamış olmasıdır. [...]
“İnsan, gerçekliğe hayır diyebilen ebedi isyankârdır” Max Scheler “İnsan nedir?” sorusu, felsefenin doğumundan beri sorulmakta olan bir sorudur ama bu sorunun bir disiplin dalı içerisinde incelenmesine, 20. yüzyılda, Max Scheler’in (1874-1928) kurucusu kabul edildiği felsefi antropoloji dalının ortaya çıkışıyla başlanır. Bu yazıda, Scheler’in felsefi antropoloji hakkındaki görüşlerinin yer aldığı “İnsanın [...]
“Antik Yunan’da bir sofist filozof ve aynı zamanda Platon‘un kaleme almış olduğu diyaloglardan biridir. Platon’un eserinde Sokrates, kardeş iki sofist filozof olan Euthydemos ile Dionysodoros’la birlikte bir topluluğun önünde tartışma yürütmektedir. Tartışma, felsefenin ne olduğu, bilgiye nasıl ulaşılabileceği, neyin bilinip neyin bilinemeyeceği gibi konular üzerinde sürmekte, Sokrates’in diyalektik yöntemiyle sofistlerin o dönem [...]