Yirminci yüzyılın en önemli filozoflarından biri olan Ludwig Wittgenstein’ın hayatında iki farklı dönem vardır. Bunların ilki, mantıksal pozitivizmi doruk noktasına taşıyarak tüm anlamları mantık önermelerine göre açıklamaya çalıştığı kitabı Tractatus Logico-Philosophicus’u yazdığı dönemdir. Wittgenstein bu döneminde ‘mutlak kesinlik, gerçeklik ve doğruluk’ peşinde koşuyordu. Tractatus hiçbir konuda belirsizliğe olanak tanımıyordu. Wittgenstein [...]
“Dünyamın benim dünyam olduğu, kendini şurada gösterir ki, dilin (yalnızca benim anladığım dilin) sınırları, benim dünyamın sınırlarıdır.” Ludwig Wittgenstein Her insan varlığa sorulmuş bir soru olarak varlığın kipidir. İnsan soru varlığıdır çünkü ve kendi cevabı onun dünyasını inşa eder. Emmanuel Levinas “Soru, evrenin gönderme yaptığı inancın (doxa) kökten dönüşüm tarzıdır”[1] [...]
Sınır kavramı, doğrudan “sınırlı” olma durumunu, daha doğrusu “sınırlılık”ı ya da “sınırlı” olmayı akla getirir. Öte yandan bu kavram, yine doğal olarak kavramın duali olan, “sınırsız”lığın varlığını da ortaya koyar. Bu bakımdan “sınır ile sınırsızlığı”, bir arada değerlendirme gerekliliği ortaya çıkar. “Sınır ve sınırsızlık, mânevî gelenekte, kadim bilgelikte ne şekilde [...]
İnsan ve insanlık bedensel ihtiyaçlarını giderme telaşı içinde, gerçekte ne olduğunu ya hiç düşünemez hale gelir, ya düşür ama bulamaz ya da pek ender de olsa bulur ama gerçekleştiremez. İnsan denilen varlığın Özü, ya da kendine özgün yüklemi, bir başka deyişle onu o yapan yetisi, bir anlık (anlama yetisi) sahibi [...]
“Onun ne olduğunu ne söyleyebiliriz, ne de yazabiliriz. Fakat sözlerimiz ve yazılarımız ona doğru yönelirler, temâşâya uyanmamız için bizi dilden dışarı çıkarırlar, temâşâ etmek isteyene bir çeşit yol gösterirler. Çünkü ana yolu ve tâli yolu öğrendiğimiz zaman ona kadar gideriz. Temâşâ’ya gelince, o temâşâ etmek isteyen kişinin eseridir. Temâşâ’ya doğru [...]
Bilimlerin tekil nesnelerinin en evrensel olan ile bağını neden iki farklı biçimde ifade ederiz? Bazı tekil bilimler, nesnelerinin en evrensel ile bağını ortaya koyarken; örneğin, Biyo-loji, Sosyo-loji, Onto-loji deriz de, bazı bilimler için de tekil bilim nesnesinin en evrenselle bağını ortaya koymak için o bilimin felsefesinden söz ederiz. Doğa felsefesi, [...]
İdealin, Tikel Sanat Biçimleri yönünde gelişiminde her bir bütünlenme anının kendiliğin keskin bir bakışıyla ayrılıp yeniden bütünlenmesi üzerine inceleme: “... Çünkü kendi sıfatıyla idea, gerçekten mutlak hakikatin kendisidir, ama yalnızca henüz kendi nesnelleşmiş tümelliği içersinde olmayan hakikattir; oysa sanat güzelliği olarak İdea temelde İdea’yı cisimleştirmeye ve açımlamaya adanmış, hem özünde [...]
Hegel, “Belirli-Varlık”, “Sonluluk ve Sınır” hakkındaki görüşlerini Mantık Bilimi (Wissenschaft der Logik, 1812-1816) ve Felsefi Bilimler Ansiklopedisi (Enzyklopedia der Philosophischen Wissenschaften im Grundrisse, 1817) adlı yapıtlarında sergilemiştir. Hegel’e göre, kendisi olma, öncelikle başkasından bağımsızlık anlamında kendini belirlemeyi gerektirir ama kendi karşıtıyla bağlantılı olarak sınırlanmışlığı da getirir. Kendi kendisiyle sınırlanmış olan, [...]
Bir nesnenin veya olgunun uç noktalarının sürekliliği, o nesnenin veya olgunun birlik içindeki kimliğidir.1 O halde kimlik hem bir olumlama hem de olumsuzlama içerir. Olumlamadır, sınırladığı şeye dair bilgi verir; olumsuzlamadır, sınırladığı şeyi «geriye kalan» her şeyden ayırt eder. Söz konusu tam olarak sınırları belirli, belirlenim kazanmış bir figür ise; [...]