“Onun ne olduğunu ne söyleyebiliriz, ne de yazabiliriz. Fakat sözlerimiz ve yazılarımız ona doğru yönelirler, temâşâya uyanmamız için bizi dilden dışarı çıkarırlar, temâşâ etmek isteyene bir çeşit yol gösterirler. Çünkü ana yolu ve tâli yolu öğrendiğimiz zaman ona kadar gideriz. Temâşâ’ya gelince, o temâşâ etmek isteyen kişinin eseridir. Temâşâ’ya doğru [...]
Tanrının her yerde olduğuna inanılsa da insanlık tarihine bakıldığında, tanrıyı mabetlerde arayışlar tükenmemiştir. Göklerde olana ulaşabilmek için yukarıya doğru uzayan büyük tapınaklar tasarlanmıştır. Tapınaklar tanrı ile bağlantı kurulabilecek sığınaklar ve ölümden sonraki dünyanın varlığının algılanmasını sağlayan semboller olarak düşünülmüştür. Tüm kültürlerin dini inançlarını yaşadığı tapınaklar, aynı zamanda bu kültürün estetik [...]
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin yayınlanmasından yaklaşık olarak iki bin beş yüz sene önce yazılmış ve içeriğinde köleliğin kaldırılması, din, dil, ırk ayrımına son verilmesi gibi konular barındıran Kiros Silindiri, dönemin Pers Kralı 2.Kiros tarafından M.Ö. 539 da Babil de yazdırılmıştır. Kral 2. Kiros, Pers İmparatorlukları’ndan Akamanış Hanedanı’nı kuran ve “Büyük Kiros”, “Büyük [...]
Günümüz sanat dünyasında yeniden dile gelen edimsellik, dirimlilik, performativite, sessizlik, boşluk, yokluk gibi kavramlar, belirli ve sınırlı bir zaman algısının içinde tekrar etmekten –zamanın kendisini meta yaparken metalaşmaktan-, sürecin kutsandığı deneyimlerinin ise öznel, psişik ya da içgüdüye ait bir deneyim algısıyla sınırlı kalmasıyla bir türlü doyum bulamıyor. Kendilerinde –ait oldukları [...]
Platon[1]’dan önce, antik Yunan filozofları özel olarak doğayla ilgilenmişler, doğadaki oluş ve bitiş süreçlerini maddeden hareketle değerlendirmişlerdir. Platon bu açıdan Sokrates de dâhil olmak üzere kendisinden önceki bütün felsefî birikimden keskin bir şekilde ayrılmaktadır. Maddî olanın varlığını inkâr eden Platon, gerçeğin ve gerçeksel varlığın tinsel olup, maddenin ötesinde olduğunu savunarak [...]
Dinler, vahye mazhar olan Nebîler için bir inanç unsuru olmaktan ziyade, yaşamsal bir olgu, bir tecelli, yüksek bir idrak, ulvî bir keşif, âli bir deneyimdir. Bu idrak ve şuur kendilerine hariçten ihsan olsa idi, onlar da cemaatleri gibi kendilerine bildirilene itaatle memur olurlardı. Hâlbuki bilinmeyene itaat, gaybe imândan aşağıdır. Nebîyi, [...]
Thorsten Botz-Bornstein, Filmler ve Rüyalar: Tarkovski, Bergman, Sokurov, Kubrick ve Wong Kar-Wai. Metis Yayınları. Çeviren, Cem Soydemir, 2009. Yeni-Platoncu felsefeci Plotinos’u (MS 204-270) Rus film yönetmeni Andrey Tarkovski ile ilişkilendirmek için bir sebep var mı? İlk bakışta, birisinin ─diğer şeylerin yanı sıra─ bir tür estetik gizemciliğe yakınlaşan bir imajlar estetiği [...]