David Hume David Hume’un teorik ve felsefesinde Tanrı kavramına belki bir defa bile rastlamayız. Fakat aslında metinlerinin her tarafında ve her düşüncesinde Tanrı kavramıyla adı konmamış bir hesaplaşma içindedir filozof. Önce John Locke’a dönüp 17. ve 18. yüzyılda yaygın olan Tanrı kavrayışına açıklık getirelim. Locke, bugüne kadar [...]
Önsöz Bu çalışma Fichte ve Yunus Emre’de Arı Ben’in ele alınış ve ifade ediliş tarzlarındaki ortak temalara yer vermektedir. Bu amaçla çalışma, Batı zihin dünyasında Descartes’la başlayan modern öznenin Alman İdealizmine kadar varılan süreçte giderek saltık özneye dönüşmesine ve Fichte’de her şeyin temeline konan Arı Ben’in ifadesine yoğunlaşmaktadır. Özne [...]
Ne isek o oluşumuzu bilincimizin önüne koymadan özgürlüğü erek edinmek olanaklı değildir. Yapıcıları tarafından inşa edilen tarihin şimdiki diliminde kendisini hazır bulan bir birey, kendisine “ben kimim?” sorusunu yönelttiğinde öncelikle “şimdinin toprağında”[1] yetişmediğini fark etmelidir. Her insan kişisi geçmişin emek verdiği, dünden bugüne aktarılan bir mirastır. Dil, günlük yaşamın âdetleri, [...]
Arthur Schopenhauer’ın (1788-1860) çeşitli eserlerindeki yazılarını bir araya getiren bu kitap, Say Yayınları’nın halihazırda yirmi kitaptan oluşan Schopenhauer Toplu Eserleri dizisi içerisindeki onuncu çalışmadır. Dizinin çevirisi Ahmet Aydoğan tarafından üstlenilmiştir. Kitabın 2011’de birinci baskısı, 2017’de ise dördüncü baskısı yapılmıştır. Bu yazıda dördüncü baskı kullanılmıştır. Kitabın içeriği önsöz, sunuş ve ekler [...]
İki yıl önce Mustafa Kemal’in “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” sloganını filozof Immanuel Kant’ın “ebedi barış” tasarısı ile ilişkilendirerek açıklamaya çalışmıştım. İlgili yazının bazı pasajlarını sosyal medyada da paylaşmıştım. Bunun üzerine böyle bir ilişkilendirmenin bir abartma olduğuna, Atatürk’ün derin felsefi kaynaklarının olduğunun iddia edilemeyeceğine ilişkin yorumlar almıştım. Şaşırmıştım. Fakat sonra düşününce [...]
“Tinin Fenomenolojisi”nin ilk bölümü “bilinç” ile başlar. Fakat Hegel, bilinci koyutlayarak işe girişmez. Zemin olarak sırasıyla bilinci ve bilincin duyumsadığı şeyi gösterir. Ardından adeta bir tenis maçı gibi sırayla “başlangıç” için geçiş yapmaya başlar ve esasında başlangıcın tek yanlı bir belirlenime yüklenemeyeceğini teşhir eder. Okuyucu için bu eser, hiç de [...]
Atina’nın bazı tanınmış kimseleri, bir akşam yemeğinde bir araya gelmiştir. Yenip içilip konuşulmaktadır. Ele alınan konu aşktır. Konuşanlardan her biri anlayışını dile getirmekte, Aşk Tanrısını (Eros) övmektedir. Phaidros’a göre, Aşk çok eski bir Tanrıdır. Anası babası yoktur. Hiçbir şair onun doğuşunu anlatmamıştır. Hesiodos, Kaostan sonra ilk olarak koca göğüslü Toprak [...]
Filos-sofos: (Felsefe) Bilgi Sevgisi: Felsefe sözcüğü etimolojik olarak bir duygunun adıdır; bu duygu “Bilgi sevgisidir”, öyle ise felsefe adının nesnesi, bilginin yarattığı “sevgi duygusudur”. Bu içerik ad-kavram nesne ilişkilerinde sınırlama ve olumsuzlamadır. Her belirlenimin bir olumsuzlama-sınırlama, her olumsuzlama ise sınırlamadır bu nedenle bir belirlenim olması apriori ve aksiyomatik bilgi ve [...]
Mağaranın içinde sıkışıp kalanlar, gölgeye 'hakikat' diye sarılırlar. Bir sözün benzetme amacıyla başka bir söz yerine kullanılmasına eğretileme (istiare-teşbih) denir. Sanat ve edebiyatta bir enstrüman gibi kullanılan eğretileme aynı zamanda anlaşılması güç bir konuyu dinleyicinin idrak düzeyine taşımanın yöntemidir. Platon’un mağara anlatımı bunun en iyi örneklerindendir. Bir grup insan mağaranın [...]