Bu yazısında Levinas, insan hakları nosyonunun Batı düşüncesinde, ve bu arada Kant’ta, nasıl anlaşıldığını ve ne şekilde temellendirildiğini ele alıyor. Sonuç itibariyle Levinas, kendi ötekilik felsefesiyle uyum içerisinde, insan haklarının aslında öteki insanın haklarında temellendiğini ya da temellenmesi gerektiğini savunuyor. Rönesans’tan bu yana tasavvur edildikleri haliyle İnsan haklarının biçimsel karakteristiği, [...]
Medine Vesikası’nın imzalandığı 7. yüzyıl koşullarından başlarsak, Hz. Muhammed’in, Mekke’de yaşadığı olumsuzlukların sonucu Medine’ye sığındıktan hemen sonra, muhacirlerle (hicret edenler ile) Medine’li Ensar’ı (muhacirleri kabul edenleri) ikişerli kardeş yapması çok önemlidir: “Kanınız kanımız, dostluğunuz dostluğumuzdur.” Hatta bu “kardeşleşme” çağrısı sırasında kendisi de Hz. Ali’nin elini tutacaktır. Medine’de yaşayan topluluklar arasında [...]
Tarihi boyunca değişmekte ve dönüşmekte olan insanın, davranışlarına eşlik eden, eylemlerine dayanak olan düşünsel gelişimi, hak ve haklılık kavramlarının oluşumuyla başlamış olabilir. Kabileden topluma, krallıklardan demokratik parlamenter yönetimlere kadar gelinen süreçte insanların bir arada yaşaması bir düzeni gerektirmiştir. Düzen, töre ve kurallar, yasa ve hukukla sağlandı. Hepsinde en temel kavram [...]
Günümüze kadar geçirilen aşamalara paralel olarak insan haklarının, insanlığın ortak değerlerini oluşturan temel kavramlardan biri haline geldiğine şüphe yoktur. Her insanın saygı görmesi gerektiği fikrine dayanan insan hakları, insani var oluşa ilişkin ve yoklukları durumunda “insan olarak” yaşanamayan haklardır. Hangi inanç, kültür, zihniyet veya gelenek olursa olsun insan hakları kayıtsız [...]
İnsan haklarının gerek genel kabul görmesinde, gerekse uygulamada yaygınlık kazanmasında karşılaşılan iki temel sorun ayrıştırılabilir. Bu iki sorun, aslında birbiriyle bağlantılıdır. Birincisi, insan haklarının giderek daha çok tartışılagelen evrenselliği, evrensel geçerliliğidir. Eğer insan haklarının kavramsallaştırılması olanaklıysa, bu hakların –insanların insan olmaktan dolayı sahip oldukları hakların– evrensel de olması gerektiğine karşı [...]
Bu başlık, 5 – 7 Aralık 1988 tarihlerinde UNESCO’da düzenlenen insan hakları eğitimine ilişkin toplantının alt konularından biriydi. İnsan hakları eğitimi konusundaki bu düşüncelerimi orada sunmuştum. İnsan hakları eğitimi sorunu, son on – on beş yılda özel bir önem kazanmıştır. Ama hâlâ deneme dönemindeyiz. İnsan hakları eğitimiyle ilgili yapılanlar ve [...]
Bu yazı 2018'de Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi Kaygı’nın Güz sayısında yayımlanmıştır. Giriş İnsan haklarını korumaya yönelik uluslararası anlamda resmî belgelerin hazırlanmasını ve bu belgelerin uluslararası kamuoyuna ilan edilmesini insanlık adına önemli bir gelişme olarak nitelendirmek mümkündür. Bu belgelerin en önemlilerinden biri olan ve “Bütün insanlar, özgür, onur [...]
Bu yazı Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi’nde (Cilt: 21, Sayı: 1, 2019) yayımlanmıştır. Giriş İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin (İHEB) ilan edilmesinin üzerinden yetmiş yılı aşkın bir zaman geçmesine rağmen, insan hakları ihlallerinin dünyanın dört bir tarafında eskiden olduğu gibi devam ettiği dikkat çekmektedir.[1] 20. yüzyılın sonlarında Bosna ve Srebrenitsa’da [...]
I. GİRİŞ Modernlik esas olarak 17. yüzyıl “Bilimsel Devrimi” ile 18. yüzyıl “Aydınlanma” düşüncesinin etkileri altında Avrupa’da ortaya çıkan, dünyaya ve hayata eskisinden kökten farklı yeni bir bakışı ifade etmektedir. Bilim, yöntem ve doğa tasarımı anlamında modernliğin beşiği 17. yüzyıldır (Bumin 2003: 12). Bu yeni bakış veya zihniyet paradigması en [...]