Bu yazısında Levinas, insan hakları nosyonunun Batı düşüncesinde, ve bu arada Kant’ta, nasıl anlaşıldığını ve ne şekilde temellendirildiğini ele alıyor. Sonuç itibariyle Levinas, kendi ötekilik felsefesiyle uyum içerisinde, insan haklarının aslında öteki insanın haklarında temellendiğini ya da temellenmesi gerektiğini savunuyor. Rönesans’tan bu yana tasavvur edildikleri haliyle İnsan haklarının biçimsel karakteristiği, [...]
“Ne cesaretle bizden umut bekliyorsunuz. Boş sözlerinizle hayallerimi ve çocukluğumu çaldınız. Ben yine de şanslı çocuklardan biriyim. İnsanlar ıstırap çekiyor, insanlar ölüyor, koca koca ekosistemler çöküyor; bir kitlesel yok oluşun eşiğindeyiz ve sizin tek konuştuğunuz şey para puldan, ebedi ekonomik büyüme masallarından ibaret!” (Greta Thunberg , BM konuşması: “Bu ne [...]
İnsanoğlu aklı ve geliştirdiği teknolojiler sayesinde, artık doğa karşısında kendisini çaresiz hissetmiyor. Ancak insanın, insan karşısında kendini emniyette hissettiğinden söz etmek de her zaman mümkün değil. Kişi haklarını konu edinen ilk yazılı belge olarak kabul edilen Hammurabi Kanunları’ndan bu yana neredeyse 4.000 yıl geçti. II. Dünya Savaşı sırasında ölen insan [...]
Medine Vesikası’nın imzalandığı 7. yüzyıl koşullarından başlarsak, Hz. Muhammed’in, Mekke’de yaşadığı olumsuzlukların sonucu Medine’ye sığındıktan hemen sonra, muhacirlerle (hicret edenler ile) Medine’li Ensar’ı (muhacirleri kabul edenleri) ikişerli kardeş yapması çok önemlidir: “Kanınız kanımız, dostluğunuz dostluğumuzdur.” Hatta bu “kardeşleşme” çağrısı sırasında kendisi de Hz. Ali’nin elini tutacaktır. Medine’de yaşayan topluluklar arasında [...]
Tarihi boyunca değişmekte ve dönüşmekte olan insanın, davranışlarına eşlik eden, eylemlerine dayanak olan düşünsel gelişimi, hak ve haklılık kavramlarının oluşumuyla başlamış olabilir. Kabileden topluma, krallıklardan demokratik parlamenter yönetimlere kadar gelinen süreçte insanların bir arada yaşaması bir düzeni gerektirmiştir. Düzen, töre ve kurallar, yasa ve hukukla sağlandı. Hepsinde en temel kavram [...]
Günümüze kadar geçirilen aşamalara paralel olarak insan haklarının, insanlığın ortak değerlerini oluşturan temel kavramlardan biri haline geldiğine şüphe yoktur. Her insanın saygı görmesi gerektiği fikrine dayanan insan hakları, insani var oluşa ilişkin ve yoklukları durumunda “insan olarak” yaşanamayan haklardır. Hangi inanç, kültür, zihniyet veya gelenek olursa olsun insan hakları kayıtsız [...]
Kavramsal Düşünce Kavramsal düşünme ya da kavrayarak düşünme tekil varlığın içinden kavrama değil, kavramın içinden varlığa bakarak ve ilerleyerek düşünülmedir. Kavramın içinden bakabilmek için önce konumuz olan kavram kavranmalıdır. Bir başka deyişle, anlıkta, o kavrama ilişkin “yeterli bir idea” oluşmuş olmalıdır çünkü ancak kavramın kavradığı kavrandıktan sonra kavramdan ortaya çıkacak [...]
İnsan haklarının gerek genel kabul görmesinde, gerekse uygulamada yaygınlık kazanmasında karşılaşılan iki temel sorun ayrıştırılabilir. Bu iki sorun, aslında birbiriyle bağlantılıdır. Birincisi, insan haklarının giderek daha çok tartışılagelen evrenselliği, evrensel geçerliliğidir. Eğer insan haklarının kavramsallaştırılması olanaklıysa, bu hakların –insanların insan olmaktan dolayı sahip oldukları hakların– evrensel de olması gerektiğine karşı [...]
Bu başlık, 5 – 7 Aralık 1988 tarihlerinde UNESCO’da düzenlenen insan hakları eğitimine ilişkin toplantının alt konularından biriydi. İnsan hakları eğitimi konusundaki bu düşüncelerimi orada sunmuştum. İnsan hakları eğitimi sorunu, son on – on beş yılda özel bir önem kazanmıştır. Ama hâlâ deneme dönemindeyiz. İnsan hakları eğitimiyle ilgili yapılanlar ve [...]