Kültür ve anlayışın gelişimi yolu ile tasavvuf ve çeşitli öğretilerde açıklanan gelişim hallerini deneyimleyerek bir ahlak ve ideale ulaşılabilir ki bu içinde yaşadığımız toplumu da kapsadığında ideal toplum düzeni ya da yönetim biçimi olarak ütopya denebilir. Bu anlamda kendimiz ve çevremiz için bir yaşam ortamı modeli üzerinde düşündüğümüzde mesela; nasıl [...]
İnsanlık tarihi boyunca görülmektedir ki; insanlar öncelikle hayatta kalabilmek, sonrasında ise “nitelikli, ideal bir yaşam sürdürebilmek” için sürekli emek harcamışlardır. Böyle bir amaca ulaşmak mümkün olmadığı için de bu “aşkın ve ideal yaşam” hedefine “ütopya” diyoruz. İnsan için çok değişik tanımlar yapılmıştır. Ayakları üstüne kalkan canlı, konuşan canlı gibi. En [...]
Ortada bir tencere, boş mu dolu mu bilen yok... Her kültürün, dolayısıyla o kültürün yetiştirdiği zihnin, kendi değerlerinin ya da korkularının ürettiği ütopyaları ya da distopyaları var. Ütopya var olduğumuz andan daha uzak bir noktayı işaret eder. Bu nokta gelecekte veya geçmişte olabilir. Yakın çağlarda yazılmış ütopya örnekleri genelde gelecekte [...]
Bu yazı 26.09.2018 tarihinde Gazete Duvar’da yayımlanmıştır Kelime anlamı “hiçbir yer” anlamına gelen ütopya gelecekle bağlantılı, varolan gerçekliği aşma tutkusudur. Özlemi duyulan bir yaşam biçimi hayalidir; dilenilen ve özlenen yaşam kurgusu, içinde bulunulan koşulların istenmeyen yanlarının, hatta tam tersinin talep edilmesidir. Ütopya, tasarımlarının ve içerdiği hayali düşüncelerin gerçekte karşılığını bulunması [...]
1932 yılında yayımlanan Cesur Yeni Dünya, Avrupa’nın içten içe kaynadığı, bununla beraber Birinci Dünya Savaşı sonrası, İkinci Dünya Savaşı öncesi yazılan bir kitap olması nedeniyle ayrı bir önem taşıyor. Çünkü dünyadaki yeni şekillenmelere alt yapı oluşturacak değişimlerin sancıları kendisini göstermeye başlamıştır bu dönemde... Birinci Dünya Savaşı sonrası üç büyük imparatorluğun [...]
Ütopya Tutuculuğu: “Utopia’da öğretmenin işi bütün görgü ve bilgisini körpe yaşta çocuğun kafasına Cumhuriyeti koruyacak olan sağlam ilkeleri yerleştirmeye harcamaktır.” Thomas More Ütopya Ötekileştirmesi: “Bunda da şaşılacak bir şey yok, çünkü doğa herkese kendi yarattığını sevip okşama içgüdüsünü verir: Karga da, maymun da kendi yavrularına gülümser yalnız.” Thomas More Ütopya [...]
İyiliğin, güzelliğin, doğruluğun arzulanması ve ona erişilememesi ironik bir durumdur. Bu ironik varoluşu Yok-Yer Hanım ve Mükemmel Efendi’nin izdivacı olarak hayal edebiliriz. Acaba bu ilişkiyi tarif edecek olsak hangi özellikleri öne çıkardı? İsimden başlayalım öncelikle. Bilindiği gibi kadim Yunancada ou-topos, “olmayan yer” ya da “yok yer” demektir, ou-topos harflerin cilveli [...]
Toplumsal ütopyalar, insanın zengin hayal gücünün ürünleri ama bu ürünler yaşanan somut koşullardan hızını alıyor. Bilim ve teknolojideki gelişmelerin bizlere kolaylıklar sağladığı yadsınamaz bir gerçek. Fakat insanın daha mutlu, insanca yaşama koşullarına sahip olması için kullanılacağı gibi kontrolden çıkarak insanoğlunun doymaz hırslarına araç haline gelmesi de öngörülebilir. Bu durum bence [...]
Ütopya, genel mahiyetiyle gerçekleşmesi mümkün olmayan bir devlet biçimi olarak tanımlanır. Buradaki mümkün olmayan gerçeklik saptaması, nihai gerçekliğine erişememesi anlamındadır. Zira gerçekliğine erişen “tamamlanır” ve tamamlanan ortadan kalkar. Bu nedenle ütopik devlet, mutlaklaşmış bir ideal devletten ziyade, arayışın sürekliliği, edimselliği içinde olası en iyi devlet biçimini oluşturma ya da en [...]