(Kitaplar koyu, yazılar açık renk yazılmıştır.) Akarsu, Bedia (1978): Atatürk Devrimi ve Yorumları, TDK Yay., Ankara. Aksan, Doğan (1976) Tartışılan Sözcükler, TDK Yay., Ankara. (1987): Türkçenin Gücü, T. İş Bankası Yay. (1996): Türkçenin Söz Varlığı, Engin Yay., Ankara. (2000): Türkiye Türkçesinin Dünü, Bugünü, Yarını, Bilgi Yay. (2000): En Eski Türkçenin [...]
“310. Bilgi, kimya gibi, her şeyi toplar, Akıl konağıdır, her şeyi saklar.” “288. Akıl bir meş’ale, kara gecede, Aydınlatır seni, ışık bilgide.” “265. Dünyada iki tip, saygın insan var, Bir bilge, bir de Bey, sayar insanlar.” “203. Bilgisiz benim, yok hiçbir sözüm, Ey bilge, kölenim, senindir özüm.” Kutadgu Bilig1 [...]
Bir söylemi tarih içinde diri tutan birçok faktör saymamız mümkün. Fakat belki de en önemlisi, söylemin ekildiği toprakta bir dil uygunluğunu yakalayabilmiş olmasıdır. Bu kıymetlidir. Tarihte her toplum kendi akacağı nehri kendi belirler. Bu toplumun dili için de böyledir. Dilin inşası toplumda dolaşımda tutulan kavramlar aracılığıyla olur ve bir kavramın [...]
Şu Türkçe ve İngilizce sözcükleri kendilerinden türetildikleri kökler açısından karşılaştıralım: understanding sense (meaning) mental intelligible anlak anlam ansal anlaşılır Ayrıca: anlık = mind, anlatmak = express, anımsamak = remember ve başkaları. İngilizce sözcüklerin kökenlerine dikkat edersek, ortak kavramsal kökü göstermezler. Tanrı, tanrılık, tanrısal, ya da bilgi, bilinç, bilişsel vb. sözcükleri [...]
Oğuz Türkleri, 11. yüzyılda İran’a girerek Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nu kurdular. Aynı yüzyılın ikinci yarısında Anadolu’ya da girerek önce yerel beylikleri, sonra da Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdular. 1077’de yalnızca Sivas, Erzurum, Kayseri, Malatya, Konya değil, İstanbul’un hemen burnunun dibindeki İznik de Türklerin elindedir. Öyle ki, XII. yüzyıldan başlayarak İtalyan kaynakları, Anadolu’dan [...]
Bütünüyle Türk Dili, Bilim Dili Türkçe kenarda köşede kalmış, pek az insanın konuştuğu, bu günün gereklerine, tekniğine, bilimine yetmeyecek, iç yapısı zayıf, cılız, önemsiz bir dil midir? Hayır!... Türkçe bir anadildir, Hint-Avrupa, Sâmi-Hâmi ve Çin anadil grupları gibi, Türk dilleri (Ural-Altay Dilleri) anadil grubunun temel dilidir. Birçok lehçeleri, uzak, yakın [...]
Dile felsefe açısından bakınca karşımıza iki önemli ve birbirine bağlı kavram çıkıyor. İlkin toplumumuz için de önemli olan bu kavramlar üzerinde durmak, felsefe nedir, ne anlıyoruz felsefe derken; dil nedir, görevi kültürdeki yeri nedir gibi soruları ele almak istiyorum. Sonra da bu ikisinin bağlantısını, ayrıca başka alanlarla ve başka sorunlarla [...]
Türkçe eğitim yapacağız Türkçe konuşacağız da, Türkçe konuşmak, Türk diliyle bilim, sanat ve düşünce ürünleri ortaya koymak ne demektir? Sanıyorum bir tepki olarak yabancı dille eğitime karşı çıkmak sorunun çözümüne yetmiyor. Deseler ki “Tamam, yabancı dille eğitimi kaldırıyoruz ve her türlü olanağı da veriyoruz, buyurun, kendi dilinizle eğitim yapın,” nasıl [...]
Felsefe ile dil arasındaki ilişki dolaysız bir ilişkidir. Felsefe yirmi beş yüzyıllık serüveninde hep belli bir dilin içinde yapılmış ve yine o dilin olanakları çerçevesinde belli bir gelişme çizgisi izlemiştir. Bu anlamda felsefe, ancak belli bir dilin felsefeyi olanaklı kılacak ifade ve anlam dağarcığı içerisinde yapılacak düşünsel bir etkinliktir. Tarihi [...]