Nasreddin Hoca Anadolu insanının hislerine tercüman olmuş büyük bir bilgedir. Fıkraları, yüzyıllardır anlatıla gelmektedir. Onun bir halk bilgesi olduğu ve fıkralarında birer gizli hikmet bulunduğu, hakkındaki ortak kanaattir. Nasrettin Hocanın fıkraları, genellikle ahlâk ve ibret bakımından değerlendirilmekte ve onun her fıkrasının son cümlesi adetâ atasözü gibi dillerde dolaşmakta ve yeri [...]

Franz Kafka 3 Haziran 1924 yılında Viyana yakınlarındaki Kierling Sanatoryumu’nda yaşama gözlerini yumduğunda yalnızca 41 yaşındaydı. Belki her ölüm biraz erkendir, ama Kafka gibi sıradışı bir yaratıcının 41 yaşında yaşama gözlerini yumması, sözcüğün tam anlamıyla bir erken ölümdü. Yine de Kafka, bu kısa süreye daha önce benzeri olmayan yapıtlar sığdırdı. Kendisi [...]

Bilimin ruhu hakikat arayışıdır, farkındalık arayışıdır. Pithagoras’ın okulu antik bilim okullarından birisidir. Ona göre bilim adamı yaşayan bir filozof olmalı, araştırdığı şeyi yaşamalı, o şey “olmalı”ydı. Bilim yalnızca entelektüel alıştırmalar değildi. Bu bilim adamları grubu, aydınlanmanın Ebedi Bir tarafından verilen hakikatin ışığında gerçekleşebileceğini söylüyorlardı. Bu Ebedi Bir, evrenin tanrısal mimarıydı. [...]

Dost’u hep Biz, yitirdik o ya da ben değil. Enis Batur Hani Akabe’den Geçecektik ya Dost’la yürüyerek. C. E. BİR Usta ile söyleştiğin bir doruk sohbet sonrası tek başına yürüyeceksin Akabe’den geçerek soğuk güz içinde turuncu gün batımına. Belki gökyüzünde yağmurdan sonraki soluk ayın izi olacak. Yol’u Usta ile birlikte [...]

Varlığını Sürdürme Hakları Bedensel güvenlikten daha tartışmalı bir konu olan varlığını sürdürme, ya da en aşağı düzeyde ekonomik güvenliğin – aynı nedenlerden –bedensel güvenlik kadar temel bir hak işlemi görmeye hakkı olduğunun gösterilebileceği ortaya çıkacaktır. En düşük düzeyde ekonomik güvenlik ya da varlığını sürdürme derken kirlenmemiş hava, kirlenmemiş su, [...]

İNSAN HAKLARININ TEMELLERİ Bu yazının savı iki kabule dayanacaktır: 1. İnsan hakları ancak insan ödevleriyle birlikte düşünülürse temellendirilir; 2. Bazı hak ve ödevlerin öyle porototipleri vardır ki, bunlar hem insan onurunun hem de insanın alçakgönüllülüğünün tek ve aynı ifadesinin birbirini tamamlayan iki görünümüdür. Çıkaracağım sonuçlardan biri de, bu birbirini tamamlamaların sevgiden kaynaklandığıdır. Her şeyden önce [...]

ÖZGÜRLÜK HAKKI Özgürlüğün yaradılıştan varolduğu, bu yüzden de varolmakla, dolayısıyla yaşamla özdeş olduğu kabul edilecek olursa, özgürlük hakkının varolma hakkıyla da özdeş olduğu ileri sürülebilir mi? Dahası, Schopenhauer’la başlayıp Heidegger ve Sartre’la biten çoğu kötümser düşünürler, yaşamın genelde yaşanmaya değmez olduğunu ya da varolmanın dünyaya atılmış olma durumu ve bundan ötürü de özgürlüğe [...]

Bazı tehlikeli şeyleri sayın deseler, bunlar arasında kavramları söz gelişi, sayar mıydınız? Dünyada olan bitenlere bakılırsa, pek suçsuz görünmüyor kavramlar. Tehlikeli olmalarından biz sorumluyuz, yarattıkları sonuçlardan olduğumuz gibi. Bir kavram ne zaman tehlikeli olur? İçeriği bulanık olduğu halde, herkes bu kavramı bildiğini sanınca. Korkarım, insan hakları tehlikeli bir kavram [...]

İnsan bir değerler sisteminin içine doğar. Değerler yaşamımızın amaçlarıdır ve hatta sadece kendi yaşamımızın değil başkalarının yaşamları için de amaç olmasını istediğimiz şeylerdir. İnsan yaşamında anlamı olan ve istenilecek bir amaç olan her şey bir değer oluşturur. İktisadî değerler, dinsel değerler ve etik değerler bir bütün oluştururlar. “Her cins değer [...]