Spinoza’ya karşı olan hayranlık nereden gelir? Filozofa ülkemizde de yeterince temellendirilmemiş bir hayranlık var ve bu bana öyle geliyor ki o zamanlar Yahudi topluluğu içinde maruz kaldığı ağır saldırılara karşı sergilediği tutarlı ve dik duruşundan kaynaklanıyor. Spinoza’ya ve felsefeye olan ilgi ve bilgilerini biraz daha artırmış olanlarda bu hayranlığın [...]
David Hume David Hume’un teorik ve felsefesinde Tanrı kavramına belki bir defa bile rastlamayız. Fakat aslında metinlerinin her tarafında ve her düşüncesinde Tanrı kavramıyla adı konmamış bir hesaplaşma içindedir filozof. Önce John Locke’a dönüp 17. ve 18. yüzyılda yaygın olan Tanrı kavrayışına açıklık getirelim. Locke, bugüne kadar [...]
İki yıl önce Mustafa Kemal’in “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” sloganını filozof Immanuel Kant’ın “ebedi barış” tasarısı ile ilişkilendirerek açıklamaya çalışmıştım. İlgili yazının bazı pasajlarını sosyal medyada da paylaşmıştım. Bunun üzerine böyle bir ilişkilendirmenin bir abartma olduğuna, Atatürk’ün derin felsefi kaynaklarının olduğunun iddia edilemeyeceğine ilişkin yorumlar almıştım. Şaşırmıştım. Fakat sonra düşününce [...]
Marx, ilk birikim teorisi çerçevesinde her şeyden önce kapitalist üretim biçiminin kökenini ve oluşum sürecini ve koşullarını araştırmaktadır. Fakat bunu yaparken aynı zamanda toplumun, mülkiyetin ve devletin kökenini de araştırmaktadır. Marx bu araştırmasını dilin, değerlerin ve erdemin kökenine ilişin araştırmayla ilişkilendirmektedir. Bu konuda öncelikli olarak başvurulması gereken iki önemli kaynak [...]
"Felsefenin Kurucu Bir Kavramı Olarak Barış" başlıklı yazısından alıntılanmıştır. İbni Haldun Mukaddime’de tarih bilimini ‘yalandan’, ‘yanlıştan’, ‘yanılgıdan’ ve ‘masaldan’ kurtarmak istemektedir. Böylece o, bu bilimi bilimsel olarak yeniden temellendirmek istemektedir. Bu kavramlar hem tarih biliminin içinde bulunduğu durumu (nesnel olan) hem de tarihçilerin tarih bilimine ve onun konusuna karşı bilinçli [...]
* “Bu kısa metin Doğan Göçmen’in “Hegel’de Özgürlük Kavramı Üzerine” başlıklı yazısından alınmıştır. Yazı Şubat 2022’de Doğu-Batı Yayınlar’ından “Düşünce Tarihinde Özgürlük” adı altında Armağan Öztürk ve Cengiz Çevik’in editörlüğünde yayınlanacak olan derleme kitapta yayınlanacaktır. Doğu-Batı Yayınları’ndan Taşkın Takış Beye metnin yayınlanmasını mümkün kıldığı için teşekkür ederiz.” Hegel’in felsefesi bir özgürlük [...]