Vedalar'ın İçeriği (3. Bölüm)

En eski kutsal metinlerden olan Vedalar’ın içerdiği kelimeler incelenip analiz edildiğinde, Rig Veda, Sama Veda, Yacur Veda ve Atharva Veda’dan oluşan metinlerin her birinin farklı zamanlarda ve farklı bölgelerde ortaya çıktığı anlaşılmıştır.

İlk kitap olduğu kabul edilen Rig Veda çoğunlukla ilâhi şeklindeki cümleleriyle tanrılara atfedilen duaları ve övgüleri içine alır.

Sama Veda veya ikinci Veda,  Rig Veda ilâhilerinin melodili olarak söylenişi ile ilgili melodi bilgilerini kapsar.

Üçüncü kitap Yacur Veda, bazen kendine has bazen de tamamen Rig Veda’dan alınmış ilâhileriyle törenlerde kullanılan duaları içine alır.

En son Veda olan Atharva Veda ise büyü formüllerini içerir.

Rig Veda:

En erken döneme ait olması ve Vedik düşünceyi yansıtması açısından Rig Veda diğer vedalardan daha büyük bir önem taşır. 1017 ilâhiyi kapsar, her bir ilâhi 10 civarında ayetten meydana gelir.  Bu ilâhiler kâinatın ve hayatın yapısına dair şiirsel bir dille rahipler tarafından söylenen şükür ve istek türünden dualardan oluşur ve ayetler halinde 10 ayrı kitaba bölünmüştür. Dualar, kutsamalar ve lanetleme formülleriyle kâinatın yapısı üzerine düşünceleri içerir. Rig Veda ayetleri rahipler tarafından söylenir ve ayetlerin çoğu başta İndra ve Agni olmak üzere çeşitli tanrılara veya ilâhi güçlere yöneltilen ilâhileri kapsar.

Sama Veda:

Sama Veda (samani=melodi) bütün Vedalar içinde içeriğinin ne olduğu en iyi bilinen vedadır. Önemli yanı Rig Veda’daki ilâhilerin söylenişine eşlik eden melodilerden gelir.

Sama Veda’nın metni 3 form halinde düzenlenmiştir. İlki, melodiyle eşlik edilmeyen Rig Veda’dan aynen alınan ayetlerdir.  İkincisi arcika çeşitli konulardaki ayetlerden oluşan metindir. Üçüncüsü de ganas ya da “şarkılar kitabı” denilen ve rahiplerin söylediği melodili ilâhilerdir. Rahibin şarkı söylediği ayete yoni (kaynak) denir.  Sama Veda’da 585 yoni (kaynak) vardır. Sama Veda’da ilâhilerin ithaf edildiği tanrı genellikle İndra’dır.  İlâhilerdeki övgü türü diğer Vedalar’dan pek farklı değildir.

Yacur Veda:

Kurbanın sunuluşu ile ilgili törenleri içine alan Yacur Veda 2 temel kısma ayrılır:  Krişna (kara) Yacur Veda ve

Sukla (beyaz) Yacur Veda.

Kara Yacur Veda, beyaz Yacur Veda’dan tarih olarak da eskidir. Her ikisi de küçük aralıklarla Rig Veda’dan iki yüz yıl sonra meydana getirilmiştir. İçindeki uygulamalar bütünüyle rahiplere yöneliktir. Doğrudan rahiplere hitap eder. Ayetlerin bir kısmı olduğu gibi Rig Veda’dan alınmadır. 

Atharva Veda:

Atharva Veda en son Veda’dır. Bazı Hindu açıklamaları Atharva Veda’yı Veda eserlerine dâhil etmezler. Bunun nedeni Atharva Veda’daki içeriğin büyü formülleriyle dolu olmasıdır. Atharva Veda’nın son düzenlenmiş hali iki nüshadır.  Saunakiya ve Paipppala’da nüshaları, genellikle Atharva Veda denildiğinde akla gelen Saunakiya nüshasıdır.

Erken dönemlerde atharva terimi “kutsal büyüler” veya “kutsamalar” anlamında, ikinci terimde “büyücülük büyüleri” veya “lanetlemeler” anlamlarında kullanılmaktaydı.

Atharva Veda 730 ilâhiyi içerir.  Özellikle dönemin halk inançları, hekimlik, büyücülük gibi inanışları olduğundan dolayı bu konudaki önemi eşsizdir. 

Hindu geleneğine göre Vedalar, Sriti yani vahy ürünüdür. Veda öğretisinde en çok göze çarpan çok tanrılık ile mitolojik bir anlatım üslubudur. Vedalar’da oldukça gelişmiş bir tanrılar topluluğu olmasına rağmen Vedalar’ın son kısımlarına doğru mutlak bir tek tanrı inancının var olmaya başladığı aşağıdaki ayette de açıkça görülmektedir:

“Onlar İndra derler, Mitra derler, Varuna derler ona. O göktür, semavi kuş Garutman’dır. Bir tek olana onlar pek çok ad verirler. Agni derler, Yama derler, Matarisvan derler Ona.”

Vedalar’da çok tanrılığın yanında dikkat çeken diğer konu da ayetlerin sembolik anlatımıdır. Aşırı sembolik anlatım vedik teolojisinin içine tam olarak girilmesini engellemektedir.

Max Müller’in Sacred Books of the East adlı eserinin, Sanskrit dilinden İngilizceye çevrilmiş ilâhilerden Kürşat Demirci tarafından Türkçeye çevrilmiş bir bölümü aşağıdadır. Vedalar hakkında daha detaylı bilgi edinmek isteyenler Kürşat Demirci’nin “Hinduizmin Kutsal Metinleri Vedalar” adlı eserinden yararlanabilirler.

Atharva Veda 42. Cilt 19. İlâhi:

1. Zaman bir küheylan, yedi ışını ile hızla koşan, zaman bin başlı, çağların üstünde, tohumu bereketli. Kutsal düşünceleri ile düşünen kâhinler onu inceler, bütün varlıklar onun tekerleğidir.

2. Yedi tekerleği ile zaman koşar, onun yedi dingili vardır, ölümsüzlük onun baltasıdır. Bütün varlıkları taşır. İlk Tanrı olan zaman, şimdi ileri doğru hızlanıyor.

3. Büyük bir kavanoz zamanın üzerine yerleştirilmiştir. Onu biz çeşitli şekiller halinde görürüz. O bütün varlıkları taşır. Varlıklar onu “en yüksek gökteki zaman” diye adlandırırlar.

4. O, bütün varlıkları meydana getirir. O, bütün varlıkları kuşatır. Zaman varlıkların babası, varlıklar da onun çocuklarıdır. Ondan daha yüksek bir güç yoktur.

5. Zaman hem öteki dünyanın gök’ünü hem de bu dünyayı meydana getirmiştir. Olan ve olacakları zaman harekete geçirir ve yayar.

6. Bu yeryüzünü zaman yarattı, güneş zamanda parıldar. Bütün varlıklar zamandadır, zamanda bütün gözler görür.

7. Zaman düşünceyi sınırlar, zaman soluğu sınırlar, zaman adı sınırlar, zaman ulaştığında bütün yaratıklar sevinir.

8. Zaman yaratıcı ateşi sınırlar, zaman en yüksek varlığı sınırlar, zaman Brahma’yı sınırlar, zaman her şeyin rabbidir.

9. Bu kâinat onunla hareketlendirilir, onunla var olur, bu kâinat onun üzerine inşa edilmiştir. Gerçekte Brahma’ya sahip olan zaman, en yüce Tanrı’yı da destekler.

10. Yaratıkları zaman yarattı ve zaman başlangıçta yaratıkların rabbini yarattı. Tapas (yaratıcı ateş) zamandan doğdu.