İnsan beşerî varlığı bakımından varoluşsal sınırlar ile koşulludur. Bu sınırlar her birimiz için aynı ve değişmezdir. Beslenme, barınma, üreme, doğanın kuvvetleri ve çevre, hayatın devamı için zorunlu sınırlarımızdır. Yine de, insanı sadece bu sınırlar içinde kalarak tanımlamak mümkün olmaz, hatta onu ‘tanım’a sığdıramayız. Çünkü insan-nesne ilişkisi tanım, insan-insan ilişkisi ise [...]
Bilimlerin tekil nesnelerinin en evrensel olan ile bağını neden iki farklı biçimde ifade ederiz? Bazı tekil bilimler, nesnelerinin en evrensel ile bağını ortaya koyarken; örneğin, Biyo-loji, Sosyo-loji, Onto-loji deriz de, bazı bilimler için de tekil bilim nesnesinin en evrenselle bağını ortaya koymak için o bilimin felsefesinden söz ederiz. Doğa felsefesi, [...]
Bu yazıda benim amacım bir tür antropolojik/sosyolojik yaklaşımla insanın sınırlarını ve yabancılaşma ile bu sınırlılık hâlinin ilişkilerini irdelemek. Sınırları aşmak için ne gerektiği konusuna ufak da olsa bir ışık tutmaktır. Tüm canlı türleri arasında, doğduğu haliyle bu doğada var olamayacak tek tür insan. Doğduğu haliyle yaşamını sürdüremeyecek olması, insanın ilk [...]
Sınırsız dünyaya açtım gözümü, Güneş sınır, yıldız sınır, ay sınır. Sınırlı toprakta buldum kendimi, Dağlar sınır, dinler sınır, düşlerimde dua ettiğim dil sınır. Sırlı bir aynada gördüm kendi yüzümü, Ayna sınır, görmek sınır, ben sınır. Aşka düşüp yürüdüğüm yollarda, Mecnun sınır, Leyla sınır, çöl sınır. Varlıktan yokluğa geçiyor beden. Ölüm [...]
İdealin, Tikel Sanat Biçimleri yönünde gelişiminde her bir bütünlenme anının kendiliğin keskin bir bakışıyla ayrılıp yeniden bütünlenmesi üzerine inceleme: “... Çünkü kendi sıfatıyla idea, gerçekten mutlak hakikatin kendisidir, ama yalnızca henüz kendi nesnelleşmiş tümelliği içersinde olmayan hakikattir; oysa sanat güzelliği olarak İdea temelde İdea’yı cisimleştirmeye ve açımlamaya adanmış, hem özünde [...]
* Kültür ve uygarlık kavramları eski Türkçeden günümüz Türkçesine farklı isimlerle ifade edilmiştir. Alıntılarda asıl metne bağlı kalındığından farklılık dikkat çekecektir. Kültür eski Türkçede ‘hars’ ve yeni Türkçede ‘ekin’ olarak karşılanmakta uygarlık ise ‘medeniyet’ olarak da ifade edilmektedir. Kültür ve uygarlık olguları arasında bir ayrım yapabilmek için öncelikle her iki [...]
Toprağından, vatanından, kültüründen, evladından ayrılarak, her gün, o gün ölebileceğini bile bile o bilinmez engin, hırçın, aldatıcı denizlere açılıyorlar. İlyada destanı gibi anılmayacak onların hikâyeleri! Çoktan gazetelere manşet oldular. Tarihin en gerçek, yorumsuz yazımını başardık. Vicdanı olan sıradan bir insan, bir kral kadar âşinâ vahşetin kurgulayıcılarına ve niyetlerine. Bin yıl [...]
Bir milletin mensubu olmaktan övünç duymakla, “millet”, “milliyetçilik” gibi “sınır koyucu ve sınır koruyucu” kavramlardan utanç duymak çoğu zaman “övünç” ya da “utanç” duyguları taşıyan kişinin içinde var olduğu tarih diliminin gündelik olayları üzerinden şekillenir. Uzaya mekik gönderebilen bir millete mensup kişi mensup olduğu milliyetten övünç duyarken, açlık ve şiddet [...]
Hegel, “Belirli-Varlık”, “Sonluluk ve Sınır” hakkındaki görüşlerini Mantık Bilimi (Wissenschaft der Logik, 1812-1816) ve Felsefi Bilimler Ansiklopedisi (Enzyklopedia der Philosophischen Wissenschaften im Grundrisse, 1817) adlı yapıtlarında sergilemiştir. Hegel’e göre, kendisi olma, öncelikle başkasından bağımsızlık anlamında kendini belirlemeyi gerektirir ama kendi karşıtıyla bağlantılı olarak sınırlanmışlığı da getirir. Kendi kendisiyle sınırlanmış olan, [...]