İnsanlık tarihi sahnesinde yer almış ve almakta olan tüm kültürler, insanın diğer formlardaki canlıların ve evrimin kökeni, yaratılışı ve süreçleri hakkında düşünerek emek vermiş ve açıklamalar yapmaya çalışmamış olsa, insanlık tarihi sahnesinden bahsediyor dahi olamazdık şüphesiz.
Söz konusu tarihin belki de ilk sorularından olan kökenler, yaradılış ve süreçleri hakkında binlerce yıldır ister yazılı kayıtlarda ister mitler, destanlar ve masallarda dilden dile dolaşan bu görüşler, son birkaç yüzyıldır “Bilim Felsefesi ve Disiplinleri” başlıkları altında tartışılmakta.
Günümüzde “Evrim Teorisi” adı altında ifade edilen teori daha ziyade 19. yüzyılda yaşamış Jean Baptiste Lamarck, Alfred Russell Wallace’ın çalışmaları, Charles Darwin’in “Evrim Kuramı” ve Gregor Mendell’in “Kalıtım Kuramı çalışmalarını zemin alır.Kabaca ifade edildiğinde, tüm canlıların aynı kökenden gelmesi üzerinde uzlaşmış olan çalışmalar, türlerin değişime ve çeşitlenmeye uğraması konusunda ise farklı görüşler içermiştir. 20. yüzyılın ilk yarısında Ronald Fisher, J.B.S Haldane, Sewall Wright popülasyon genetiğinin temellerini atarken Mendel’in kalıtım teorilerinin kompleks matematiksel modellerini oluşturmuşlar, 1940’larda Ernst Mayer ve Julian Huxley, Darwin’in “Evrim” ve Mendel’in “Kalıtım Kuramı”nı Systematics and the Origin of Species ve Evolution: The Modern Synthesis isimli eserlerinde birleştirerek “Modern Evrim Sentezi”ni ortaya koymuş ve evrimin temel birimi olan “genler” ile “doğal seçilim”in(evrimin mekanizması) arasındaki bağlantıyı kurabilmiştir. Günümüzde konu hakkında çalışan bilim insanları arasında çalışmalarına ulaşılabilecek en popüler isimler arasında Stephan Jay Gould, Richard Dawkins, Dougles Futuyma, Ali Demirsoy sayılabilir.
Ülkemizde ise evrim hakkında halka açık bir organizasyon, bir ilk, 20-21 Ekim 2012 tarihlerinde Avrupa Evrimsel Biyoloji Topluluğu’nun desteği ile evrim konusunda çalışmalar yürüten 3 üniversitenin öğrenci kulüpleri tarafından gerçekleştirildi.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Biyoloji ve Genetik Topluluğu (ODTÜ BİYOGEN), İstanbul Üniversitesi Bilimsel ve Sosyal Araştırmalar Kulübü (İ.Ü. BİSAK) ve İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Kulübü (İTÜ SAK) öğrencileri, kendi ifadeleriyle evrim mekanizmalarından başlayarak birçok konuda “herhangi bir lise öğrencisinin, mühendisin, terzinin veya fabrika işçisinin de anlayacağı düzeyde ve sıkıcı olmayan bir atmosferde, katılımı ücretsiz” bir sempozyuma imza attılar.
“Halk için Bilim ve Bilim için Evrim” ifadesiyle sempozyum tanıtımını yapan öğrencilerin bu değerli çabası, halkın evrim hakkındaki bilimsel çalışmaları anlamaktaki olanaklarının sınırlı olduğu günümüzde, en mütevazı ifadeyle heyecan verici. Dilerseniz etkinliğin resmi internet sitesi www.teti.evrimatolyesi.org adresini ziyaret ederek sempozyum sunumlarına, “Tanıtım Görselleri” başlığı altında yer alan tanıtım videosuna ve sempozyumda yer alan öğrenci kulüplerinin internet sitelerine ulaşmanız mümkün.
